UCHWAŁA Nr VI/83/2003
Rady
Miejskiej Kalisza
z dnia 29
kwietnia 2003 roku
w sprawie przyjęcia "Sprawozdania z realizacji
Miejskiego Programu Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych za 2002
rok".
Na podstawie art. 18 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca
1990 roku o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2001 r. Nr 142 , poz. 1591 z późn.
zm. ) i art. 4 ą ust.2 ustawy z dnia 26
października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi
( Dz. U. z 2002 r. Nr 147, poz. 1231 z późn. zm.) uchwala się co następuje:
§ 1
Przyjmuje się " Sprawozdanie z realizacji Miejskiego
Programu Profilaktyki
i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych za 2002 rok",
stanowiące załącznik do uchwały.
§ 2
Wykonanie uchwały powierza się Prezydentowi Miasta
Kalisza.
§ 3
Uchwała wchodzi w życie z dniem podjęcia.
do Uchwały Nr VI/83/2003
Rady
Miejskiej Kalisza
z dnia
29 kwietnia 2003 roku
w
sprawie przyjęcia "Sprawozdania z realizacji Miejskiego Programu Profilaktyki
i
Rozwiązywania Problemów Alkoholowych za 2002 rok".
Zgodnie z ustawą o wychowaniu
w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi, prowadzenie działań związanych z
profilaktyką i rozwiązywaniem problemów
alkoholowych należy do zadań własnych gminy. Działania te są prowadzone poprzez
realizację corocznie uchwalanego Miejskiego Programu Profilaktyki i
Rozwiązywania Problemów Alkoholowych.
Realizacja Programu
poddawana jest corocznej ocenie Rady Miejskiej
poprzez przyjęcie w formie uchwały stosownego sprawozdania, które w
przyszłości może stanowić podstawę do modyfikacji i dostosowania do aktualnych
potrzeb, realizowanych na terenie miasta działań z zakresu profilaktyki i
rozwiązywania problemów alkoholowych.
Załącznik
do
Uchwały NrVI/83/2003
Rady
Miejskiej Kalisza
z
dnia. 29.04.2003 r
SPRAWOZDANIE
Z
REALIZACJI
"Miejskiego
Programu
Profilaktyki i Rozwiązywania
Problemów Alkoholowych
na 2002 rok"
Ustawa z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi nakłada na miasto pięć zadań własnych, związanych z profilaktyką i rozwiązywaniem problemów alkoholowych, których realizacja prowadzona jest w postaci Miejskiego Programu Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych przyjmowanego corocznie uchwałą Rady Miejskiej. Na 2002 rok program ten został przyjęty uchwałą Rady Miejskiej Kalisza Nr XL/534/2001 z dnia 20 XII 2001 r.
Realizacja zadań zawartych w programie przebiegała w następujący sposób:
osób uzależnionych od alkoholu.
1. N ZOZ Poradnia Terapii
Uzależnienia i Współuzależnienia, ul. Lipowa 5.
Poradnia zajmuje się świadczeniem usług terapeutycznych dla osób uzależnionych i ich rodzin. Usługi były zakontraktowane z Kasą Chorych. W poradni realizowany był 33- tygodniowy program terapii podstawowej, który obejmował konsultacje indywidualne, interwencje kryzysowe, osobiste programy terapii, psychodiagnostykę i terapię grupową.
W 2002 roku w poradni pracowało siedem osób: dwóch psychologów, magister-terapeuta rodzinny, dwóch instruktorów terapii uzależnień, lekarz oraz pielęgniarka. Była czynna od poniedziałku do piątku w godzinach od 7.30 do 19.30.
Ogółem w poradni w 2002 roku udzielono 11 887 porad - o 2418 więcej niż w 2001 r. Zgłosiło się ogółem 1 045 osób, czyli o 214 więcej niż w 2001 roku, w tym:
- 558 - pierwszorazowych pacjentów
- 388 - kobiet,
- 657 - mężczyzn,
- 54 - do 19 roku życia,
- 150 - od 20 do 29 roku życia,
- 541 - współuzależnionych
Wszystkie osoby trafiające do poradni były przyjmowane w ramach konsultacji indywidualnych
i kierowane na zajęcia terapeutyczne - grupowe, zgodnie z programem terapeutycznym realizowanym w poradni.
2. Abstynencki Klub Wzajemnej
Pomocy "Jantar", ul. Śródmiejska 23
Abstynencki Klub "Jantar" był miejscem, gdzie przez cały rok spotykali się trzeźwi alkoholicy i ich rodziny. Czynny jest codziennie od godziny 16.00. Klub liczył: w 2001 r. - 66 członków;
a w 2002 roku 60 członków. Odbywały się w nim różnego rodzaju imprezy trzeźwościowe np. rocznice abstynencji, spotkania z okazji świąt. W każdy czwartek o godzinie 18.00 odbywały się mityngi grupy samopomocowej AA (Anonimowych Alkoholików), a w każdy piątek o 17.00 mityngi Al.-Anon (dla rodzin alkoholików).
Poza działalnością samopomocową w klubie prowadzona była w każdy poniedziałek o 17.00 grupa terapeutyczna dla osób uzależnionych z długim okresem abstynencji "Zapobieganie nawrotom picia", w trakcie której realizowano takie bloki tematyczne jak: sygnały ostrzegawcze przed nawrotem picia, odnalezienie własnych motywów picia, podejmowanie decyzji, plan trzeźwości. W każdym spotkaniu brało udział około 6-7 osób. Od listopada 2002 roku w środy od godziny 17.00 do 20.00 prowadzona była grupa terapeutyczna dla dorosłych dzieci alkoholików (DDA). 35 członków klubu uczestniczyło w obozie terapeutycznym, w trakcie którego pracowali między innymi nad rozpoznawaniem myśli, uczuć i zachowań, które mogą spowodować nawroty picia. Zarząd Klubu oprócz wsparcia w trzeźwości, podejmował takie działania na rzecz osób uzależnionych jak: pomoc w uzyskaniu zasiłków z MOPS, w znalezieniu pracy, skierowania na leczenie odwykowe. W wielu przypadkach osoby uzależnione zostały objęte pomocą MOPS. Dzięki interwencji klubowiczów pięć osób przeszło odtrucie w Sokołówce, miało przerwany ciąg picia i trafiło na terapię do Oddziału Leczenia Uzależnień w Murowańcu.
3. Stowarzyszenie Abstynencki
Klub Wzajemnej Pomocy "Zdrowie
i
Trzeźwość", ul. H. Sawickiej 43.
W 2002 roku klub był czynny 3 razy w tygodniu. W 2001 roku liczył 30 a w 2002 roku 36 członków. Przez cały czas realizował działalność samopomocową i terapeutyczną dla osób uzależnionych od alkoholu i ich rodzin. W klubie spotykały się dwie grupy Anonimowych Alkoholików i jedna Al.-Anon (dla rodzin). Dodatkowo zrealizowano warsztaty terapeutyczne dla osób uzależnionych: "Zapobieganie nawrotom picia", w którym uczestniczyło 9 osób i "Praca nad konstruktywnym wyrażaniem złości"(wiosna i jesień 2002 r), w którym uczestniczyło 16 osób. 39 członków klubu uczestniczyło w obozie terapeutycznym, w trakcie którego zapoznawali się z fazami trzeźwienia małżeństw, sprzecznymi oczekiwaniami od procesu trzeźwienia, obroną własnych praw i wypracowaniem nowych reguł współżycia. W klubie odbyło się wiele spotkań rocznicowych utrzymywania abstynencji oraz z okazji świąt. Dodatkowo, klubowicze pełnili dyżury przy telefonie zaufania AA (poniedziałki i środy od 17.00 do 19.00).
4. Zakład Karny.
W Zakładzie Karnym odbywały się przez cały rok prowadzone przez psychologów (ukończone Studium Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie), spotkania grupy terapeutycznej dla skazanych, którzy uznają, że mają problem alkoholowy, bądź popełnili przestępstwo pod wpływem alkoholu (sprawcy przemocy). Uczestnictwo w zajęciach daje im szansę na zdobycie wiedzy na temat uzależnienia od alkoholu i przeanalizowanie szkód, jakie w życiu ponieśli w wyniku nadużywania alkoholu. Pracowali również nad konstruktywnym wyrażaniem złości, przyjmowaniem krytyki oraz radzeniem sobie w trudnych sytuacjach bez używania przemocy. W jednym spotkaniu uczestniczyło od 23 do 28 skazanych.
5. Charytatywne Stowarzyszenie
Niesienia Pomocy Osobom Chorym,
Uzależnionym od Alkoholu i ich Rodzinom "Życie" przy ul. Lipowej 5.
Stowarzyszenie prowadziło przez cały rok działalność samopomocową i terapeutyczną. We wtorki i piątki spotykały się grupy AA (Anonimowych Alkoholików), a w środy grupa wsparcia dla osób uzależnionych. Członkowie stowarzyszenia byli współorganizatorami takich imprez promujących życie na trzeźwo jak "Kaliskie Dni Trzeźwości". Organizowali również spotkania okolicznościowe np. rocznice abstynencji.
W okresie letnim 40 członków stowarzyszenia uczestniczyło w obozie terapeutycznym, podczas którego realizowali program terapeutyczny uczący ich wprowadzać zmiany osobiste, przyjmowanie krytyki, podejmowanie decyzji. Od czerwca 2002 roku w siedzibie stowarzyszenia, w każdą środę od 17.00 odbywały się spotkania grupy korekcyjno-terapeutycznej dla sprawców przemocy w rodzinie alkoholowej. W każdy wtorek od 18.00 do 22.00 czynny jest w stowarzyszeniu telefon zaufania AA.
6. Ośrodek Rozwiązywania
Problemów Alkoholowych, ul. Warszawska 93.
W strukturach ośrodka funkcjonują: Izba Wytrzeźwień, Punkt Informacyjno - Konsultacyjny dla osób z problemem alkoholowym oraz Hostel dla Bezdomnych.
W 2002 roku w Izbie Wytrzeźwień przebywało 3074 osób, czyli o 135 mniej niż w 2001 r., z tego:
mężczyźni - 2898
kobiety - 176
w przedziale wiekowym 15-17 lat:
chłopcy - 31
dziewczęta - 1
w przedziale wiekowym 18-24 lata
mężczyzn - 289
kobiet - 9
Spośród wszystkich osób, które trafiły na Izbę Wytrzeźwień - 50-ciu to uczniowie i studenci.
W porównaniu z rokiem 2001 o pięć osób wzrosła ilość nieletnich, natomiast zmalała o 58 ilość osób w przedziale wiekowym 18-24 zatrzymanych do wytrzeźwienia.
Osoby dyżurujące w Punkcie Informacyjno-Konsultacyjnym przeprowadziły 1426 rozmów z osobami opuszczającymi Izbę i udzieliły 536 informacji telefonicznych o tym, gdzie i na jakich warunkach można się zgłosić na leczenie odwykowe. W 34 przypadkach współpracowano policją w zakresie przeciwdziałania przemocy w rodzinie. Ośrodek przez cały rok współpracował z Miejską Komisją Rozwiązywania Problemów Alkoholowych (sporządzanie informacji o wielokrotnie przebywających na Izbie).
Dla osób przebywających w Hostelu dla Bezdomnych i w Schronisku Brata Alberta dwa razy w tygodniu prowadzona była grupa wsparcia, pomagająca utrzymać trzeźwość osobom bezdomnym, których obecna sytuacja życiowa jest spowodowana nadużywaniem przez nich alkoholu. Odbyło się 51 spotkań (102 godziny). W każdym z nich uczestniczyło 5-6 osób.
Dodatkowo osoby prowadzące grupę udzieliły 51 godzin konsultacji indywidualnych.
7. Grupy samopomocowe.
W ubiegłym roku w Kaliszu działało 8 grup samopomocowych AA (Anonimowych Alkoholików). Istnieją one przy klubach abstynenckich (3), stowarzyszeniach (2), kościołach (2) i w Zakładzie Karnym (1). Pracują w oparciu o program "12 Kroków AA". Ich zadaniem jest wspieranie w trzeźwości, w utrzymaniu abstynencji. Uczestnicy tych grup pracują nad uznaniem bezsilności wobec alkoholu, odbudowują swoje życie duchowe i uczuciowe. Włączają się również w organizację lokalnych imprez trzeźwościowych.
8. Miejska Komisja
Rozwiązywania Problemów Alkoholowych - zespół
motywujący do leczenia.
Zespół motywujący do leczenia przeprowadził 29 rozmów z osobami wielokrotnie trafiającymi do Izby Wytrzeźwień lub w sprawie których zwróciła się o pomoc ich rodzina. Z osobami, które się zgłosiły przeprowadzono rozmowy motywujące do leczenia odwykowego oraz udzielono informacji, jakie są sposoby leczenia odwykowego, gdzie mogą się na nie zgłosić. Dodatkowo osoby te otrzymywały wykaz grup samopomocowych AA na terenie Kalisza. Przeprowadzono również 4 rozmowy z członkami rodzin, którzy prosili o pomoc w skierowaniu osoby uzależnionej na leczenie. Również te osoby zostały poinformowane, gdzie mogą uzyskać pomoc terapeutyczną dla siebie.
W naszym mieście funkcjonuje coraz więcej miejsc, gdzie rodzina osoby nadużywającej alkohol trafia, by uzyskać fachową poradę w sprawach dotyczących skierowania na leczenie odwykowe (N ZOZ Poradnia Terapii Uzależnienia i Współuzależnienia, Centrum Interwencji Kryzysowej, Policja, Punkt Konsultacyjny, Ośrodek Rozwiązywania Problemów Alkoholowych, Miejska Komisja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych). Ujednolicone działanie ww. placówek, mające na celu pomoc rodzinie alkoholika polega na objęciu wszystkich członków rodziny alkoholika pomocą terapeutyczną i na zmotywowaniu ich do tego, by jeżeli zaistnieje taka konieczność, sami złożyli wniosek o leczenie odwykowe otwarte lub zamknięte (ew. pomoc w napisaniu takiego wniosku ). W 2002 roku Prokuratura, na wniosek rodzin osób uzależnionych wszczęła 84 sprawy o leczenie odwykowe.
9. Pomoc bezdomnym z problemem
alkoholowym.
-
Polski Czerwony
Krzyż.
Przez cały 2002 rok w Kaliszu działała przy PCK noclegownia dla osób bezdomnych z problemem alkoholowym, która dysponuje 25 miejscami. Godziny funkcjonowania:
- od 01.01 - 30.04.2002 r. - od godz. 18.00 do 9.00 - 4 opiekunów
- od 01.05 - 15.10.2002 r. - od godz. 20.00 do 7.00 - 2 opiekunów
- od 16.10 - 31.12.2002 r. - od godz. 18.00 do 7.00 - 2 opiekunów
W ciągu całego roku przebywały w niej 133 osoby (o 48 mniej niż w 2001 roku). W przybliżeniu jest to 21 rezydentów dziennie.
W czasie pobytu w noclegowni bezdomni otrzymywali jedzenie, środki czystości, odzież, pomoc w sprawach urzędowych. Kilku z nich wymagało pomocy medycznej, w związku z czym zostali skierowani do lekarzy specjalistów i do szpitala. W okresie Świąt Wielkanocnych zorganizowano uroczyste śniadanie, a przed Świętami Bożego Narodzenia wieczerzę wigilijną. W święta placówka była czynna od 17.00 do 10.00.
-
Stowarzyszenie
im. Św. Brata Alberta - Schronisko dla bezdomnych.
W 2002 roku schronisko dysponowało 14 miejscami dla osób bezdomnych, jednak w razie potrzeby było przyjmowanych więcej osób. W ciągu roku do schroniska trafiły 222 osoby. Otrzymały one całodobową opiekę, wyżywienie. Jeżeli była taka potrzeba np. okresy dużych mrozów schronisko przyjmowało wszystkich potrzebujących. Były dni kiedy przebywało w nim 26 osób. Przez cały czas trwa rozbudowa i modernizacja pomieszczeń schroniska, dzięki której zwiększy się ilość miejsc dla bezdomnych i poprawią warunki socjalne.
-
Ośrodek
Rozwiązywania Problemów Alkoholowych
W Ośrodku Rozwiązywania Problemów Alkoholowych funkcjonuje Hostel dla osób bezdomnych z problemem alkoholowym. Są to głównie osoby po podstawowej terapii odwykowej w N ZOZ Poradni Terapii Uzależnienia i Współuzależnienia lub po terapii na Oddziale Odwykowym w Murowańcu. W 2002 roku Hostel dysponował 15 miejscami. Średnio, dziennie przebywało w nim 9 osób. Wszystkie przebywające tam osoby muszą mieć źródło utrzymania (praca, zasiłek
z MOPS).
II.
Udzielanie rodzinom, w
których występują problemy alkoholowe,
pomocy psychospołecznej i prawnej, a w szczególności ochrony przed przemocą w rodzinie.
1. Caritas Diecezji Kaliskiej -
Kaliski Dom Opieki ul. Dobrzecka 5.
Od 2001 roku realizowane było zadanie "Modernizacja stołówki Kaliskiego Domu Caritas" przy ulicy Stawiszyńskiej 20, dla potrzeb najuboższych mieszkańców naszego miasta, rodzin z problemem alkoholowym i osób bezdomnych. Zadanie to, kontynuowano przez cały 2002 rok. Jego celem było przygotowanie obiektu spełniającego wymogi sanitarne zwłaszcza w zakresie przygotowywania i wydawania posiłków oraz magazynowania żywności. Prace zostały zakończone w listopadzie 2002 roku, umożliwiając przeniesienie stołówki do nowej siedziby. W efekcie przygotowano obiekt o powierzchni 449 m2, w tym salę jadalną umożliwiającą korzystanie z posiłków jednocześnie 110 osobom, niezbędne sanitariaty, funkcjonalną kuchnię i niezależne ciągi komunikacyjne do wydawania żywności na wynos i do korzystania z posiłków na miejscu. Stołówka dysponuje także pomieszczeniami do magazynowania żywności i jej przygotowywania oraz własną kotłownią. Doposażono ją w meble (stoły i krzesła) i niezbędny sprzęt AGD.
Uroczyste otwarcie jadłodajni nastąpiło w grudniu 2002 roku. Przeniesienie stołówki nie zakłóciło jej funkcjonowania i wiązało się jedynie z jedno tygodniowym zamknięciem. Do momentu jej przeniesienia stołówka funkcjonowała przy ul. Dobrzeckiej 5. Oprócz najuboższych mieszkańców naszego miasta korzystały z niej osoby bezdomne przebywające w schroniskach i noclegowni oraz kobiety przebywające w Schronisku dla Ofiar Przemocy w Centrum Interwencji Kryzysowej. Dziennie stołówka wydawała około 700 gorących posiłków do spożycia na miejscu i na wynos. Już w nowych pomieszczeniach zorganizowano Wieczerzę Wigilijną dla 250 osób z najbiedniejszych rodzin, rodzin patologicznych i osób bezdomnych. Każdy z uczestników wieczerzy otrzymał także paczkę żywnościową.
Dzięki tym wszystkim zmianom stołówka pozyskała dużo większą powierzchnię, poprawiły się warunki pracy obsługujących ją wolontariuszy oraz osób korzystających z posiłków. Nowe warunki umożliwią również rozszerzenie formuły funkcjonowania i zwiększenie oferty Caritas Diecezji Kaliskiej - Kaliskiego Domu Opieki dla mieszkańców naszego miasta.
2. Punkt
Konsultacyjny dla Osób Doświadczających Przemocy w Rodzinie
Alkoholowej i Osób
Uzależnionych od Alkoholu przy ul. Śródmiejskiej 23.
W 2002 roku Punkt był czynny 2 razy w tygodniu, w każdą środę i czwartek od 15.30 do 19.30. Udzielono 429 porad (o 32 więcej niż w 2001 roku), w tym: 299 konsultacji indywidualnych i 130 telefonicznych. Dotyczyły one głównie:
- pomocy prawnej, polegającej na pomocy w pisaniu pism procesowych dotyczących spraw o leczenie odwykowe, znęcanie się nad rodziną, alimenty, rozwód, eksmisję, rozdzielność majątkową,
- socjalnej: pomoc w uzyskiwaniu zasiłków z MOPS, dodatków mieszkaniowych, rent inwalidzkich,
- pomocy terapeutycznej, która polegała na rozmowach terapeutycznych z osobami współuzależnionymi, ofiarami przemocy domowej.
Z wszystkich konsultacji, 99 dotyczyło osób uzależnionych ( rozmowy motywujące do leczenia, skierowania do PLU, pomoc w ustaleniu terminu w OLU w Murowańcu). W ww. sprawach często współpracowano z policją, pracownikami socjalnymi, kuratorami sądowymi, Centrum Interwencji Kryzysowej, noclegowniami dla bezdomnych.
3. Miejski Ośrodek Pomocy
Społecznej.
W ubiegłym roku Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej objął pomocą 309 rodzin z problemem alkoholowym (o 33 więcej niż w 2001 roku). Pomoc ta polegała głównie na przyznaniu zasiłków celowych na zakup jedzenia i odzieży. Dzieciom z tych rodzin finansowano obiady w szkołach, zakup książek i wypoczynek letni np. półkolonie. Osoby uzależnione otrzymywały pomoc w postaci talonów żywnościowych, odzieży.
4. Polski Komitet Pomocy
Społecznej.
Przez cały rok Polski Komitet Pomocy Społecznej prowadził punkt wydawania odzieży dla osób z rodzin patologicznych. Pomoc taką uzyskały 464 osoby.
5. Grupy
samopomocowe dla rodzin Al.-Anon.
W Kaliszu działa pięć grup samopomocowych dla rodzin alkoholików. Są to grupy Al.-Anon, przy klubach abstynenckich (2), stowarzyszeniach (1), kościołach (1). Mogą w nich uczestniczyć żony, matki, siostry osób uzależnionych. Mają one na celu wspieranie w działaniach mających poprawić ich sytuację domową, pomoc w podejmowaniu decyzji, zmianie obrazu o sobie. W każdy czwartek, w siedzibie Stowarzyszenia "Życie" spotykała się grupa Al.-Ateen dla dzieci z rodzin alkoholowych.
6. Policyjna
Izba Dziecka.
W 2002 roku w Policyjnej Izbie Dziecka zatrzymanych było 91 nieletnich, w tym 79 chłopców i 12 dziewcząt. Z tej liczby, bezpośrednio przed zatrzymaniem 5 nieletnich spożywało alkohol, a 4 zażywało narkotyki. W ramach działającego przy Izbie Dziecka "Pogotowia Dziecięcego" udzielano różnych form pomocy między innymi:
- 14 porad w zakresie regulacji prawnych i pomocy w napisaniu stosownych wystąpień lub wniosków w przypadku pojawienia się problemów związanych z nadużywaniem napojów alkoholowych,
- podjęto 37 działań mających na celu pomoc dzieciom, w stosunku do których rodzice zaniedbują swoje obowiązki wychowawcze lub są one ofiarami czy świadkami przemocy,
- skierowano 9 wniosków do Sądu Rodzinnego w sytuacjach wymagających natychmiastowej interwencji z prośbą o pilne rozpatrzenie.
Ponadto Policyjna Izba Dziecka prowadziła działalność szkoleniowo-edukacyjną dla pedagogów szkolnych.
7. Kluby Abstynenckie i Stowarzyszenia.
W Abstynenckim Klubie "Jantar" raz w tygodniu prowadzona była grupa dla ofiar przemocy i osób współuzależnionych. Średnio w każdym spotkaniu uczestniczyło 8 kobiet. Pracowały one nad radzeniem sobie z krzywdą osobistą i zaburzeniami pourazowymi, koncepcją wyuczonej bezradności, mapą przemocy w rodzinie.
Przez cały 2002 rok w Klubie "Zdrowie i Trzeźwość" odbywały się spotkania grupy terapeutycznej dla żon alkoholików. W trakcie zajęć realizowany był "Przewodnik do samopoznania dla osób współuzależnionych". Grupa była otwarta, średnio w jednym spotkaniu uczestniczyło 7 osób.
Natomiast w Stowarzyszeniu "Życie" prowadzona była terapia małżeństw, w której uczestniczyły cztery małżeństwa, w których jeden z małżonków był uzależniony od alkoholu. Tematem spotkań była poprawa komunikacji w rodzinie, wypracowywanie kompromisów oraz konstruktywne wyrażanie uczuć i emocji związane z różnymi oczekiwaniami od trzeźwości współmałżonka samego alkoholika i jego żony.
8. Komenda Miejska Policji.
Z danych statystycznych uzyskanych z Komendy Miejskiej Policji wynika, że w 2002 roku sporządzono 208 wniosków o ukaranie za wykroczenia popełnione przez osoby będące pod wpływem alkoholu :
- 64 za zakłócanie spokoju i porządku publicznego,
- 78 za spowodowanie zagrożenia bezpieczeństwa w ruchu drogowym (nietrzeźwi piesi),
- 66 za prowadzenie pojazdów mechanicznych po użyciu alkoholu.
Ogółem w Kaliszu dokonano 626 przestępstw pod wpływem alkoholu (napady, rozboje, kradzieże, włamania).
W trakcie policyjnych akcji ujawniono:
- 4 przypadki nielegalnego handlu alkoholem( zakwestionowano 651 l wódki, 5391 l spirytusu i 200 l zacieru),
- 4 przypadki naruszenia obowiązku trzeźwości zawodowej,
- 53 przypadki łamania ustawy o wychowaniu w trzeźwości (nielegalny handel alkoholem, spożywanie napojów alkoholowych w miejscach publicznych, sprzedaż alkoholu nietrzeźwym.
Przez cały rok wyjeżdżano na 3446 interwencji domowych (czyli o 643 mniej niż w roku 2001), z czego w 1217 przypadkach sprawca lub ofiara przemocy byli pod wpływem alkoholu. Aby poprawić skuteczność interwencji policji, przez cały 2002 rok, dwa razy w tygodniu odbywały się one przy współudziale pracowników socjalnych i pracowników CIK. W ciągu 22 wspólnych dyżurów miało miejsce 246 interwencji związanych z przemocą w rodzinie. Oprócz wsparcia i pomocy na miejscu, każda z tych rodzin została objęta dalszą pomocą MOPS, a w 52 przypadkach policja wszczęła postępowanie zgodne z procedurą "Niebieskiej Karty".
9. Centrum Interwencji
Kryzysowej.
Działania prowadzone przez Centrum Interwencji Kryzysowej w 2002 roku, w zakresie udzielania pomocy ofiarom przemocy w rodzinie tworzą system obejmujący:
- działalność konsultacyjno-informacyjną - 542 sprawy
- telefoniczne udzielanie informacji - 140
- prowadzenie całodobowego schroniska dla ofiar przemocy - przebywało w nim 59 osób (średni okres pobytu jednego mieszkańca lub jednej rodziny wynosił 2 miesiące),
- działalność Zespołu Interwencji Kryzysowej: 174 konsultacje diagnozujące, 184 konsultacje psychologiczne, 112 konsultacji prawnych i 84 konsultacje pedagogiczne,
- nawiązywanie i utrzymywanie współpracy z innymi placówkami, instytucjami i stowarzyszeniami w celu udzielenia pomocy osobom i rodzinom, w których występuje przemoc i nadużywanie alkoholu (sąd, policja, szkoły, PCK, Caritas, Bank Chleba, MOPS).
Pomoc udzielana osobom i rodzinom przebywającym w schronisku ma charakter stały i kompleksowy. Mieszkanki schroniska oprócz konsultacji indywidualnych uczestniczyły w zajęciach grupy terapeutycznej dla ofiar przemocy w rodzinie.
Ponad 20 % zarejestrowanych zgłoszeń dotyczyło różnych sytuacji kryzysowych, takich jak bezrobocie, alkoholizm, żałoba, eksmisje, depresje.
Dodatkowo od lutego 2002 roku pracownicy CIK dwa razy w tygodniu zabezpieczali dyżury przy Kaliskim Telefonie Zaufania.
10.
Punkt Konsultacyjny dla
rodziców, których dzieci piją "Pomarańczowa Linia".
Punkt ma swoją siedzibę w Centrum Interwencji Kryzysowej. Dyżury były pełnione w każdy poniedziałek i środę od godziny 16.00 do 19.00. W trakcie 98 dyżurów przyjęto 141 zgłoszeń:
- 34 konsultacje indywidualne i 49 telefonicznych w związku z nadużywaniem alkoholu przez dzieci i młodzież,
- 30 konsultacji indywidualnych i 11 telefonicznych w związku z braniem narkotyków przez dzieci,
- 17 konsultacji dot. problemów wychowawczych związanych z wpływem grupy rówieśniczej.
Konsultacje dotyczyły w 87 przypadkach młodzieży do 18-tego roku życia, a w 37 osób pełnoletnich. W każdym przypadku podejmowano rozmowy mające na celu wskazanie przyczyn sięgania po alkohol przez młodzież, wczesnego rozpoznania symptomów i mechanizmów uzależnienia oraz sposobów radzenia sobie w danej sytuacji.
11.
Zespół Interdyscyplinarny.
W III kwartale 2002 roku powołano do życia Zespół Interdyscylinarny mający pomagać dzieciom, wobec których stosowana jest przemoc. W skład zespołu weszli: lekarz, prawnik, prokurator, policjant, pedagodzy, psycholodzy, specjaliści od przeciwdziałania przemocy w rodzinie, pracownicy Centrum Interwencji Kryzysowej, Domu Dziecka, WSSZ, MOPS.
W 2002 roku zespół odbył dwa spotkania robocze, w trakcie których kompletowano skład zespołu i zastanawiano się nad tym, jakie informacje powinny się znaleźć w bazie danych koniecznej do prawidłowego funkcjonowania zespołu. Członkowie zespołu (20 osób) uczestniczyli w szkoleniu prowadzonym przez wykładowców z Fundacji "Dzieci Niczyje" (Fundacja była inicjatorem powstawania takich zespołów w Polsce). W trakcie szkolenia uzyskali wiedzę na temat zjawiska przemocy wobec dzieci, rozpoznawania symptomów przemocy, pierwszego kontaktu z ofiarą przemocy, a także dowiedzieli się jak współpracować by szybko i skutecznie pomóc dziecku, wobec którego stosowana jest przemoc. Zaplanowano, że w I kwartale 2003 roku ustalony będzie przydział zadań dla poszczególnych członków zespołu, jakie rodzaje przypadków będzie badał zespół, w jakiej kolejności i z którymi członkami zespołu będzie konieczna konsultacja, gdzie będą odbywać się poszczególne działania, jakie informacje mogą być przekazywane innym i w jakich okolicznościach oraz gdzie i kiedy będzie spotykał się zespół. Wstępnie ustalono, że siedzibą ( całodobowy telefon) będzie Centrum Interwencji Kryzysowej, którego dwóch pracowników wchodzi w skład zespołu.
12.
Kaliski Telefon Zaufania.
Siedzibą telefonu jest Centrum Interwencji Kryzysowej. Dyżury pełnione były cztery razy w tygodniu (poniedziałek, wtorek, środa i czwartek ) od godziny 19.00 do 20.00. W 2002 roku osoby dyżurujące udzieliły 33 porad, informacji. Osoby, które dzwoniły najczęściej nie potrafiły sobie poradzić z trudną sytuacją, w której się znalazły: utrata pracy, mąż alkoholik, śmierć bliskiej osoby, problemy z dziećmi itp. Zadaniem osób dyżurujących jest dawanie wsparcia, uważne wysłuchanie, wykazanie zrozumienia, ew. skierowanie do specjalisty, umówienie się na kolejną rozmowę itp. Sugerują oni, że więcej osób by dzwoniło, gdyby był to bezpłatny numer telefonu.
III.
Prowadzenie profilaktycznej
działalności informacyjnej i edukacyjnej,
w szczególności dla dzieci i młodzieży.
Jednym z najważniejszych zadań profilaktycznych jest ograniczenie ilości pitego przez młodzież alkoholu. Fundamentem tego rodzaju przedsięwzięcia jest szeroko rozumiana edukacja społeczna w zakresie problematyki alkoholowej, korzystanie z nowoczesnych programów profilaktycznych oraz zaangażowanie do ich realizacji profesjonalnie przygotowanych osób. Współczesna profilaktyka naukowa wyróżnia trzy poziomy profilaktyki:
- profilaktykę pierwszorzędową - adresowaną do ogółu dzieci i młodzieży,
- profilaktykę drugorzędową - adresowaną do grup podwyższonego ryzyka (po inicjacji)
- profilaktykę trzeciorzędową - adresowaną do grup wysokiego ryzyka ( uzależnionych).
W szkołach realizowana jest profilaktyka pierwszorzędowa, na którą składają się zarówno działania wychowawczo-profilaktyczne szkoły, jak i bardziej specjalistyczne programy profilaktyczne. Współczesne programy profilaktyczne uwzględniają wiedzę na temat czynników chroniących, czynników ryzyka oraz czynników pośredniczących w kształtowaniu zachowań nieprawidłowych. Ich celem jest pomoc w rozwijaniu ważnych umiejętności psychologicznych i społecznych (radzenie sobie ze stresem, nawiązywanie kontaktów z ludźmi, rozwiązywanie konfliktów, opieranie się naciskom otoczenia, podejmowanie decyzji, budowanie adekwatnej samooceny). U podstaw tych strategii leży przekonanie, że ludzie dysponujący odpowiednią wiedzą, podejmują zachowania ryzykowne z braku wielu umiejętności niezbędnych w życiu społecznym. Deficyt tych umiejętności powoduje, że sięgają po chemiczne podpórki żeby przetrwać. Zakłada się, że rozwój takich umiejętności umożliwi młodym ludziom zaspokajanie najważniejszych potrzeb w sposób akceptowany społecznie. Programy profilaktyczne są tak skonstruowane aby dzieci i młodzież, uczestnicząc w nich mogła poznawać własne braki w zakresie różnych umiejętności i zacząć je trenować (mówienie "nie" w sytuacji nacisku grupowego, właściwego komunikowania się, zachowań asertywnych), zdobyć wiedzę na temat uzależnień, czynników ryzyka i czynników chroniących przed uzależnieniem.
Programy profilaktyczne stawiają sobie za cel wyposażenie uczniów nie tylko w rzetelna wiedzę, ale także w ważne umiejętności, przy czym wykorzystuje się aktywne metody pracy z grupą. Zazwyczaj programy zaplanowane są jako cykl spotkań, podczas których krótkie wykłady przeplatają się z elementami treningu i sytuacjami umożliwiającymi zdobycie nowych doświadczeń. Zaangażowaniu uczestników sprzyja stosowanie różnych technik, jak psychodrama, rzeźba, dyskusja, "burza mózgów" itp.
1. Realizacja programów
profilaktycznych w szkołach:
Ogółem programami profilaktycznymi w 2002 roku objętych było około:
- 13.000 uczniów,
- 3.600 rodziców,
- 400 nauczycieli.
Programy realizowane były we wszystkich III i V klasach szkół podstawowych, w I klasach, które nie zostały objęte programem w 2001 roku oraz we wszystkich I i III klasach gimnazjalnych.
W szkołach pondgimnazjalnych programy były realizowane w I i III klasach w zależności od zapotrzebowania.
Realizatorami programów byli psycholodzy, pedagodzy szkolni i nauczyciele, którzy poza podstawowymi kwalifikacjami przeszli szkolenia przygotowujące do pracy z dziećmi z rodzin alkoholowych oraz uprawniające do realizacji programów profilaktycznych w szkołach.
Zanim spróbujesz pić, ćpać, palić - 53 realizacje w V klasach szkół podstawowych (jedna realizacja obejmuje dwanaście jednogodzinnych spotkań z uczniami oraz spotkanie z rodzicami). Uczestniczyło w nim 1338 uczniów i 1247 rodziców. Jest to program promujący zdrowy tryb życia oraz spędzanie wolnego czasu w grupie rówieśniczej bez alkoholu. Program ma na celu kształtowanie postaw sprzyjających życiu bez alkoholu, dostarcza wiedzy na temat uzależnień, radzenia sobie z problemami życiowymi i emocjonalnymi, budowania dobrych relacji z dorosłymi i rówieśnikami, przewidywania konsekwencji własnych zachowań.
REKSIO - 111 dwugodzinnych realizacji w klasach I i III szkół podstawowych. Łącznie realizacje objęły około 2900 dzieci. Program skierowany był do najmłodszych uczniów, którzy na przykładzie pieska Reksia i jego pana, w sposób dostosowany do możliwości psychofizycznych dzieci, mogły poznać zachowania osoby nadużywającej alkoholu oraz to, co w związku z tymi zachowaniami czują członkowie rodziny. Program przybliża również tematykę leczenia osób uzależnionych - ruch samopomocowy AA.
ODLOT - 77 trzygodzinnych realizacji w I klasach gimnazjum. W zajęciach uczestniczyło 1907 uczniów. Głównym tematem zajęć było znaczenie związków między ludźmi dla wyborów, jakich młodzi ludzie dokonują. Podnoszona jest też waga umiejętności radzenia sobie z presją otoczenia, skłaniającą do sięgania po środki uzależniające. Dużą uwagę zwraca się w trakcie realizacji programu na czynniki ryzyka: wyobcowanie i bunt oraz na czynniki chroniące przed uzależnieniem: związek z rodziną, autorytety, przestrzeganie norm i wartości, umiejętność odmawiania.
II Elementarz, czyli program siedmiu kroków - 46 realizacji w III klasach gimnazjalnych (jedna realizacja to 15 jednogodzinnych spotkań z młodzieżą oraz spotkania z rodzicami i nauczycielami). Uczestniczyło w nim 1447 uczniów, 390 nauczycieli i 830 rodziców. Zadaniem programu jest przekazanie wiedzy na temat środków uzależniających oraz zagrożeń wynikających z ich zażywania. W trakcie spotkań poruszane były takie tematy jak: chemiczna pułapka, używanie i nadużywanie, alkohol i nasze uczucia, umiejętność odmawiania, zdrowe i trzeźwe życie. Realizatorzy wykorzystywali takie formy pracy z uczniami jak psychodrama, mikrowykłady, burza mózgów, których istotą było odwołanie się do inwencji uczniów, ich pomysłowości, wyobraźni, zdolności do kreatywnego myślenia.
NOE - program realizowany był I klasach ponadgimnazjalnych przez czteroosobowy zespół. W dwunastu realizacjach uczestniczyło około 1000 uczniów. Młodzież uzyskała rzetelną wiedzę na temat uzależnienia, współuzależnienia oraz o tym, że chorobę alkoholową można i należy leczyć. Na każdą realizację składały się trzy części: "Prawda" - zebranie od uczniów, zweryfikowanie i uzupełnienie informacji o chorobie alkoholowej + świadectwo trzeźwiejącego alkoholika; "Miłość" - poświęcona rodzinie alkoholowej, jej funkcjonowaniu + świadectwo osoby współuzależnionej oraz "Nadzieja" - że w każdej sytuacji jest wybór i nadzieja, że chorobę alkoholową można leczyć skutecznie i że obraz takiej rodziny może się radykalnie zmienić + świadectwo dziecka z rodziny alkoholowej. Podsumowaniem programu były anonimowe ankiety służące zebraniu informacji o problemach uczniów. Na podstawie tych ankiet realizatorzy ustalali jakiego rodzaju pomoc jest potrzebna młodzieży. Następnie wszyscy chętni otrzymali adresy instytucji i organizacji, które zajmują się pomocą rodzinom i osobom z problemem alkoholowym
( kluby, stowarzyszenia, grupy terapeutyczne, grupy samopomocowe, poradnie psychologiczno-pedagogiczne).
DEBATA - 12 realizacji w I klasach ponadgimnazjalnych, w których uczestniczyło około 600 uczniów. Tematem spotkań były decyzje młodzieży dotyczące picia. Program był realizowany w formie debaty sejmowej. Uczniowie zajmowali się tematami związanymi z chorobą alkoholową, odpowiadając i omawiając pytania, które otrzymali od prowadzących. Kolejną częścią zajęć był wykład na temat choroby alkoholowej oraz świadectwo trzeźwego alkoholika. Następnym elementem była debata, w której uczniowie wypracowywali wspólne propozycje zachowań, które chroniły by ich przed uzależnieniem. Uzyskane tezy wypisywane były na tablicy i omawiane z prowadzącymi.
Nasze Spotkania - 20 realizacji obejmujących 10 spotkań po dwie godziny lekcyjne każde w III klasach ponadgimnazjalnych. Realizatorami programu byli specjalnie przeszkoleni pedagodzy i psycholodzy. W programie uczestniczyło 519 uczniów. Jest to program psychoprofilaktyczny, w trakcie którego młodzież ma możliwość nauczyć się i przećwiczyć na konkretnych przykładach najważniejsze umiejętności psychologiczne np. nawiązywanie satysfakcjonujących kontaktów z ludźmi, radzenie sobie w trudnych sytuacjach, pomaganie innym, rozumienie siebie i innych, zachowania asertywne.
Profilaktyka uzależnień i przemoc w rodzinie - 37 jednogodzinnych realizacji w szkołach ponadgimnazjalnych (971 uczniów). Tematem spotkań było przedstawienie, czym jest przemoc, omówienie cyklów i weryfikacja mitów dotyczących przemocy, wizerunek ofiary i sprawcy przemocy, czynniki bio-psycho-społeczne powstawania uzależnienia, omówienie faz uzależnienia, weryfikacja mitów dotyczących uzależnień, a także przedstawienie portretu rodziny alkoholowej i mechanizmów w niej funkcjonujących.
"Przemocy - nie" - 50 warsztatów w Centrum Interwencji Kryzysowej dla dzieci i młodzieży realizowanych przez Zespół Interwencyjny z zakresu przeciwdziałania przemocy w rodzinie. Miały one na celu uwrażliwienie młodych ludzi na zjawisko rodzinnej patologii, stosowanie przemocy wobec najbliższych. W warsztatach uczestniczyły 562 osoby.
"Bezpieczna
szkoła"- w ramach programu pracownicy Komendy Miejskiej Policji
przeprowadzili 64 spotkania z uczniami kaliskich szkół, w których wzięło udział
około 1800 dzieci i młodzieży. W trakcie spotkań poruszano temat związany z
odpowiedzialnością nieletnich za spożywanie napojów alkoholowych i narkotyków.
2. Realizacja zajęć
profilaktyczno - terapeutycznych w świetlicach socjoterapeutycznych.
W Kaliszu w 2002 roku działało siedem świetlic socjoterapeutycznych, w których były realizowane zajęcia profilaktyczno-terapeutyczne dla dzieci z rodzin alkoholowych, patologicznych. Były to głównie programy autorskie, tworzone przez ich realizatorów na potrzeby danej świetlicy, dostosowane do danej grupy dzieci. Zawierały one elementy programów profilaktycznych rekomendowanych przez PARPA.
Każda świetlica oprócz programu
profilaktyno-terapeutycznego realizowała również swoje
zadania opiekuńcze. Dzieci mogą tam odrobić lekcje, dostają posiłek,
uczestniczą w różnego rodzaju zabawach i zajęciach np. kulinaria, plastyka,
zawody sportowe.
Wszystkie osoby, które realizowały programy profilaktyczno - terapeutyczne w świetlicach socjoterapeutycznych mają odpowiednie kwalifikacje, które dają gwarancję osiągnięcia zamierzonych efektów terapii.
1/świetlica Civitas Christiana, Al. Wojska Polskiego 185/55 - do świetlicy przychodziło dziennie 19 dzieci. Uczestniczyły one w zajęciach, mających na celu naukę odmawiania picia, poprawę komunikacji z dorosłymi i z rówieśnikami, radzenie sobie z nudą, spędzanie wolnego czasu bez alkoholu.
2/świetlica Zgromadzenia Sióstr Matki Bożej Miłosierdzia "Studnia Jakubowa", ul. Poznańska 26 - jest to świetlica dla młodzieży. W zajęciach uczestniczyło ok. 20 osób. Młodzież uczyła się asertywnych zachowań, radzenia sobie w trudnych sytuacjach życiowych. Dodatkowo mogła skorzystać z indywidualnych spotkań z psychologiem.
3/ świetlica Stowarzyszenia Rodzin Katolickich, ul. Harcerska 1 - do świetlicy dziennie przychodziło około 50 dzieci. Były one objęte działaniami profilaktyczno - terapeutycznymi, mającymi na celu nabycie przez dzieci umiejętności wyrażania uczuć i emocji, poznanie swoich mocnych stron, a także rozpoznawanie dobrych cech swoich i swoich kolegów.
4/ świetlica Stowarzyszenia KARAN - "PINOKIO", ul. Graniczna 1 - w zajęciach świetlicowych uczestniczyło średnio 35 dzieci. Zajęcia terapeutyczne prowadzone były w dwóch grupach: jedna pracowała nad niwelowaniem agresji wg programu TZA-ART., a druga nad poprawą komunikacji. Oprócz zajęć z profilaktyki uzależnień prowadzona była reedukacja, zajęcia muzyczne, taneczne, teatralne, plastyczne.
5/ świetlica Sióstr Nauczycielek Św. Doroty Córki Najświętszych
Serc, ul. Św. Stanisława 4
- w świetlicy średnio przebywało 20 dzieci. Realizowane w niej były zajęcia socjoterapeutyczne, w trakcie których dzieci zdobywały umiejętności omawiania picia, radzenia sobie z presją grupy.
6/świetlica przy Parafii Rzymsko-Katolickiej Św. Gotarda, ul. Kordeckiego 3 - do świetlicy przychodziło dziennie około 30 dzieci. Oprócz swojej funkcji opiekuńczej świetlica realizuje również zajęcia profilaktyczne mające na celu przekazanie dzieciom wiedzy na temat uzależnień, a także nabycie umiejętności zabawy i spędzania wolnego czasu na trzeźwo.
7/ świetlica przy Parafii Rzymsko - Katolickiej Najświętszej Maryi Panny, ul. Beskidzka 5 - w świetlicy realizowany był program terapeutyczny "Bliżej siebie". Dzieci (około 30 osób) uczestniczyły w zajęciach grupowych i terapeutycznych, w trakcie których pracowały nad niwelowaniem zachowań agresywnych, podejmowaniem decyzji i umiejętnością radzenia sobie w trudnych sytuacjach. W trakcie zajęć organizowane były konkursy i heppeningi na temat uzależnień.
3. Obozy profilaktyczno -
terapeutyczne dla dzieci.
W trakcie obozów realizowane były programy profilaktyczno - terapeutyczne o tematyce związanej z uzależnieniami, które zostały przez osoby prowadzące zajęcia dostosowane do specyfiki danej grupy. Tematyka zajęć realizowanych na obozach dotyczyła głównie: radzenia sobie w trudnych sytuacjach, nabywaniu umiejętności mówienia NIE, rozpoznawania uczuć, poznania swoich mocnych stron, radzenia sobie ze stresem, poprawy komunikacji w grupie rówieśniczej, rozwiązywania konfliktów, ale też umiejętności spędzania wolnego czasu i zabawy na trzeźwo.
Organizatorzy obozów :
1. Stowarzyszenie KARAN - obóz letni - 35 dzieci
2. Komenda Hufca ZHP - obóz letni - 181 dzieci
- " - - obóz zimowy - 45 dzieci
3. Towarzystwo Przyjaciół Dzieci - obóz letni - 40 dzieci
4. Polski Czerwony Krzyż - obóz letni - 50 dzieci
5. Stowarzyszenie Rodzin Katolickich - obóz letni - 24 dzieci
6. Kaliskie Stowarzyszenie Charytatywne - półkolonie - 120 dzieci
7. Parafia Rzymsko-Katolicka Św. Gotarda - półkolonie - 77 dzieci
8. Centrum Interwencji Kryzysowej - półkolonie - 50 dzieci
- " - - półkolonie zimowe - 20 dzieci
9. Zgromadzenie Sióstr Nauczycielek - obóz letni - 20 dzieci
10. Zgromadzenie Sióstr Matki Bożej Miłosierdzia - obóz letni - 30 dzieci
11. Civitas Christiana - obóz letni - 26 dzieci
12. N ZOZ Samarytanka - półkolonie zimowe - 30 dzieci
Razem 748
dzieci
We wszystkich obozach i półkoloniach uczestniczyło 748 dzieci, czyli o 279 więcej niż w 2001 roku. Nabór dzieci robiony był przez organizatora przy współpracy z MOPS, pedagogami szkolnymi i pracownikami świetlic socjoterapeutycznych.
4.
Spotkania z rodzicami i
pedagogami szkolnymi.
Przez cały 2002 rok odbyły się 24 spotkania z rodzicami uczniów klas gimnazjalnych. Realizatorem spotkań był socjolog, który ukończył specjalistyczne szkolenia z zakresu profilaktyki uzależnień i przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie Tematem spotkań były uzależnienia: pierwsze objawy, jak je rozpoznać, mechanizmy uzależnienia, gdzie szukać pomocy. Ogółem w tych spotkaniach wzięło udział około 1535 rodziców.
W ramach działań profilaktycznych podejmowanych przez Izbę Dziecka przeprowadzono między innymi: 4 spotkania z pedagogami szkół kaliskich, w trakcie których rozmawiano na temat: przemocy wobec i wśród nieletnich, tolerancji i agresji w środowisku młodzieżowym, omówieniu poszczególnych programów profilaktycznych realizowanych w szkołach i problematyce uzależnień wśród młodzieży.
5.
Inne działania o charakterze
profilaktycznym promujące trzeźwe
spędzanie wolnego czasu przez dzieci i młodzież:
- imprezy z okazji Dnia Dziecka ( festyny, wycieczki)- uczestniczyło w nich 1195 dzieci (o 675 więcej niż w roku 2001),
- imprezy z okazji Świąt Bożego Narodzenia ( zabawy choinkowe, paczki, mikołajki, spotkania wigilijne) - uczestniczyło w nich 692 dzieci (o 92 dzieci więcej niż w 2001 roku),
- zakupiono bilety na przedstawienie dla dzieci z elementami profilaktyki - przedstawienie odbyło się 9.03.02 r. w Centrum Kultury i Sztuki; uczestniczyło w nim 100 dzieci ze świetlic socjoterapeutycznych.
- dyskoteka bezalkoholowa dla młodzieży- impreza była zorganizowana przez MOK w dniu 11.01.2002 r. w Pubie Brock & Roll - sfinansowano występ zespołu młodzieżowego.
- zakupiono nagrody dla najlepszych uczestników "Turnieju wiedzy o bezpieczeństwie", którego organizatorem była Komenda Miejska Policji, "Turnieju Podwórkowych Drużyn Piłkarskich", zorganizowanego przez Radę i Zarząd Osiedla "Piskorzewie" oraz Straż Miejską i "Biegu urwisa" zorganizowanego przez Komendę Miejską Policji. Podczas tych imprez odbywały się konkursy o charakterze profilaktycznym, w trakcie których padały pytania na temat uzależnień. Miały one również na celu pokazanie alternatywnych sposobów spędzania wolnego czasu przez dzieci i młodzież. Uczestniczyło w nich ogółem 870 dzieci.
- uaktualniono i wydrukowano przy współudziale Komendy Miejskiej Policji broszury "Zagrożenia- informator dla rodziców i nauczycieli. Alkoholizm, narkomania, nikotynizm, sekty" - (nakład 10.000 szt.) oraz sfinansowano 1000 szt. informatorów o działalności Centrum Interwencji Kryzysowej opracowanych przez pracowników CIK.
- konkurs plastyczny o tematyce uzależnień "Uzależnienia - jestem przeciw, żyją zdrowo"- uczestniczyły w nim dzieci z kaliskich szkół i świetlic socjoterapeutycznych. Wpłynęło 350 prac plastycznych, z których przygotowano w MDK wystawę. 19 prac nagrodzono, a 32 wyróżniono. Najlepsze prace zostały wykorzystane jako tło do kalendarza na 2003 rok (500 szt.), na którym znalazły się również informacje o miejscach, gdzie osoba uzależniona może uzyskać pomoc. Kalendarze przekazano do szkół, stowarzyszeń, przychodni, klubów abstynenckich i świetlic socjoterapeutycznych.
Kampania "Zachowaj Trzeźwy Umysł".
Była to ogólnopolska kampania pod patronatem Minister Edukacji Narodowej i Sportu Krystyny Łybackiej. Wzięło w niej udział 450 gmin z całej Polski. Miasto Kalisz również się włączyło w tą kampanię. Jej celem było między innymi pokazanie opinii publicznej działań samorządów na rzecz profilaktyki uzależnień. W ramach kampanii odbyły się dwa konkursy:
1/ konkurs plastyczny dla dzieci i młodzieży - uczestniczyły w nim dzieci z kaliskich szkół podstawowych i dzieci ze świetlic socjoterapeutycznych. Tematem prac były uzależnienia, promocja zdrowego stylu życia wśród najmłodszych, upowszechnianie wzorców i postaw pro-zdrowotnych, spędzanie wolnego czasu na trzeźwo. Wszystkie prace były wysłane do Poznania. W sumie spłynęło kilkanaście tysięcy prac, dlatego dużym sukcesem było to, że dwie kaliskie prace zostały nagrodzone upominkami.
2/ konkurs dla gmin "Multimedialne Centrum Edukacji"- celem konkursu dla gmin było umożliwienie dostępu do nowych technologii dzieciom z rodzin biedniejszych, patologicznych. Warunkiem udziału w tym konkursie było wysłanie przez gminę aplikacji zawierającej pomysł na zagospodarowanie takiego Centrum, związany ze skuteczniejszą realizacją zadań zawartych w Miejskim Programie Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych. Wydział Spraw Społecznych i Zdrowia wraz z Miejską Komisją Rozwiązywania Problemów Alkoholowych opracował taki projekt. Chociaż Kalisz nie wygrał pracowni multimedialnej, został jednak wyróżniony honorowym certyfikatem "Samorząd przyjazny organizacjom pozarządowym" w zakresie działań podejmowanych na rzecz rozwiązywania problemów alkoholowych w naszym mieście.
W trakcie trwania kampanii członkowie Miejskiej Komisji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych podczas kontroli podmiotów posiadających zezwolenia na sprzedaż napojów alkoholowych rozdawali sprzedawcom ulotki z hasłami : "sprzedawco przestrzegaj prawa", "czy potrafisz pomóc im powiedzieć NIE". Na ulotkach był również wydrukowany Art.15 ust. 2 ustawy o wychowaniu w trzeźwości mówiący o tym, że w razie wątpliwości co do pełnoletności nabywcy sprzedający alkohol uprawniony jest do żądania dokumentu stwierdzającego wiek nabywcy. Sprzedawcy dostawali również naklejki "nieletnim alkoholu nie sprzedajemy".
Jednym z celów kampanii
było zaangażowanie w jej realizację lokalnych mediów. Kaliskie media uznały ją za
temat ważny i interesujący. Na bieżąco informowały o jej celach i przebiegu.
VII Kaliskie Dni Trzeźwości.
W 2002 roku współorganizatorami Kaliskich Dni Trzeźwości byli: Urząd Miejski, Miejska Komisja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych, Charytatywne Stowarzyszenie "Życie" i Zgromadzenie Sióstr Matki Bożej Miłosierdzia. Patronat nad nimi, jak co roku objął Prezydent Miasta. Trwały od 2.09. do 9.09.2002 r.
W ciągu całego tygodnia w kaliskich szkołach realizowany był przez członków Stowarzyszenia "Życie" program profilaktyczny "NOE" i "Debata". Stowarzyszenie Sióstr Matki Bożej Miłosierdzie zorganizowało festyn dla dzieci ze świetlic socjoterapeutycznych, połączony z licznymi zabawami i konkursami. Głównym punktem Kaliskich Dni Trzeźwości był koncert zespołu "Wilki", w trakcie którego Prezydent Miasta Kalisza przekazał Policji alkomat wraz z oprzyrządowaniem, wykorzystywany do badania zawartości alkoholu w wydychanym powietrzu w trakcie wspólnych akcji trzeźwościowych Policji i Miejskiej Komisji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych.
W trakcie koncertu i festynu czynne było stoisko z literaturą dotyczącą uzależnień, które cieszyło się dużym zainteresowaniem mieszkańców naszego miasta. Na zakończenie Kaliskich Dni Trzeźwości Stowarzyszenie "Życie" zorganizowało "Festyn radości" w Szałem, w którym uczestniczyły rodziny członków klubów abstynenckich, stowarzyszeń i sympatycy ruchu trzeźwościowego - łącznie około 350 osób.
O wszystkich działaniach, które odbywały się w tych dniach w naszym mieście na bieżąco informowały media, które czynnie włączyły się we wszystkie odbywające się w tym czasie imprezy (artykuły, reportaże, audycje).
IV.
Ustalenie szczegółowych
zasad wydawania i cofania zezwoleń na
prowadzenie sprzedaży napojów alkoholowych, przeznaczonych do spożycia na miejscu lub poza
miejscem sprzedaży oraz kontrole
przestrzegania zasad obrotu tymi napojami.
Na dzień 31.12.2002 r. w Kaliszu było 360 punktów sprzedaży napojów alkoholowych, z tego:
- handel detaliczny - 236 punktów
- gastronomia - 124 punkty
Punktów limitowanych było:
- handel detaliczny - 206 (ustalony limit w Kaliszu 220),
- gastronomia - 124 ( ustalony limit w Kaliszu 170).
W Kaliszu obowiązują zasady sprzedaży napojów alkoholowych przyjęte uchwałą Rady Miejskiej Nr XXVII/412/2000 z dnia 14 XII 2000 r. z późniejszymi zmianami związanymi z nowelizacją ustawy o wychowaniu w trzeźwości. Uchwała ta określa między innymi limit punktów sprzedaży napojów zawierających powyżej 4,5% alkoholu (z wyjątkiem piwa) przeznaczonych do spożycia w miejscu sprzedaży (170 punktów) i limit punktów sprzedaży napojów alkoholowych zawierających powyżej 4,5% alkoholu (z wyjątkiem piwa) w handlu detalicznym (220 punktów).
W zakresie sprzedaży alkoholu przez placówki handlowe, zgodnie z planem kontroli w 2002 roku pracownicy WSSZ przeprowadzili 47 kontroli.
W placówkach tych sprawdzano usytuowanie względem obiektów chronionych oraz spełnianie przez sklepy i lokale gastronomiczne warunków określonych w uchwale nr XXVII/412/2000 RMK z dnia 14.12.2000 r. w sprawie zasad sprzedaży napojów alkoholowych na terenie miasta Kalisza i ustawie z dnia 26.10.1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi. W kontrolowanych jednostkach najczęściej brak było wywieszki informującej o posiadanym zezwoleniu na sprzedaż napojów alkoholowych zawierającej rodzaj, numer i datę ważności zezwolenia, w kilku przypadkach sklepy nie posiadały wyodrębnionej lady do prowadzenia sprzedaży napojów alkoholowych, co wskazuje że alkohol sprzedawany jest na stoisku spożywczym. W przypadku ogródków letnich brak było wymaganej drugiej toalety.
Również członkowie Miejskiej Komisji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych (trzy zespoły kontrolne) przeprowadzali kontrole podmiotów posiadających zezwolenia na sprzedaż napojów alkoholowych pod kątem przestrzegania ustawy o wychowaniu w trzeźwości. W 2002 roku przeprowadzili 62 kontrole, w wyniku których stwierdzano najczęściej brak wymaganych wywieszek, sprzedaż artykułów spożywczych na tym samym stoisku co alkohol, spożywanie alkoholu przed sklepem. Tylko w 14 przypadkach członkowie zespołów nie mieli żadnych uwag. W wyniku przeprowadzonych rekontroli stwierdzono usunięcie poprzednio stwierdzonych uchybień. W trakcie wspólnej akcji Komisji i Policji ph."Trzeźwość", za spożywanie alkoholu w miejscu publicznym 4 osoby ukarano mandatem, a z 6-cioma przeprowadzono rozmowy ostrzegające. Dodatkowo, podczas każdej kontroli przeprowadzono rozmowę ze sprzedawcą na temat stwierdzonych nieprawidłowości i poinformowano o konieczności ich usunięcia. Tematem rozmowy był również zakaz sprzedaży napojów alkoholowych nieletnim i nietrzeźwym.
Zgodnie z nowelizacją ustawy o wychowaniu w trzeźwości już w grudniu 2002 roku komisja opiniowała wnioski o zezwolenia na sprzedaż napojów alkoholowych pod kątem ich usytuowania względem obiektów chronionych (szkoły, placówki oświatowe, kościoły).
V.
Wspomaganie działalności
instytucji, stowarzyszeń i osób fizycznych
służącej rozwiązywaniu
problemów alkoholowych.
W 2002 roku dofinansowano działalność stowarzyszeń i instytucji realizujących zadania zawarte w Miejskim Programie Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych.
1. Kluby Abstynenckie "Jantar" oraz "Zdrowie i Trzeźwość" - działalność klubów jest całkowicie finansowana ze środków alkoholowych: czynsz, światło, telefon, gospodarz klubu.
2. Polski Czerwony Krzyż - ze środków alkoholowych dofinansowane było utrzymanie noclegowni dla osób z problemem alkoholowym: zakup węgla, środków czystości, pranie itp.
3. Ośrodek Rozwiązywania Problemów Alkoholowych - na potrzeby Ośrodka zakupiono sprzęt medyczny niezbędny przy udzielaniu I pomocy osobom nietrzeźwym trafiającym na Izbę Wytrzeźwień oraz pościel i koce dla Hostelu dla osób bezdomnych z problemem alkoholowym.
4. Centrum Interwencji Kryzysowej - ze środków alkoholowych finansowane jest funkcjonowanie Zespołu Interwencyjnego (4 etaty) pracującego z ofiarami przemocy w rodzinie alkoholowej.
5. Komenda Miejska Policji - dla Policji zakupiono alkotest służący do badania zawartości alkoholu w wydychanym powietrzu u kierowców w trakcie akcji trzeźwościowych na terenie miasta, przeprowadzanych wspólnie z Miejską Komisją Rozwiązywania Problemów Alkoholowych.
6. Dodatkowo sfinansowano:
- doposażenie świetlic socjoterapeutycznych w artykuły papiernicze i szkolne dla dzieci, środki czystości, zakupiono również gry dydaktyczne i inne materiały niezbędne do realizacji programów oraz artykuły wykorzystane do paczek świątecznych i organizacji wieczerzy wigilijnych,
- zakup namiotów, kocy i materacy dla ZHP, które są wykorzystywane przy organizacji wypoczynku dla dzieci z rodzin alkoholowych,
- zakup zapachów samochodowych z napisem "Nie jestem przestępcą, kieruję na trzeźwo", które przekazano Policji i wręczano kierowcom w trakcie akcji "Trzeźwość",
- zakup książek i prenumeratę czasopism o tematyce profilaktyki uzależnień wykorzystywanych przez realizatorów zadań zawartych w MPPiRPA,
- zakup leków, środków czystości, pościeli i ręczników dla noclegowni dla osób z problemem alkoholowym prowadzonej prze PCK,
- zakupiono również kserkopiarkę (znajduje się w WSSZ), która jest wykorzystywana do obsługi Miejskiej Komisji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych i działań wydziału w ramach realizacji MPPiRPA.
Szkolenia:
1/ szkolenie pedagogów szkolnych w zakresie tworzenia i realizacji szkolnych programów profilaktyki - 34 osoby,
2/ szkolenie członków Miejskiej Komisji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych z zakresu znowelizowanej ustawy o wychowaniu w trzeźwości,
3/ szkolenie zespołu interdyscyplinarnego z zakresu pomocy dzieciom krzywdzonym - 17 osób,
4/ szkolenie pedagogów "Stop przemocy" - 7 osób,
5/ sfinansowano Studium Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie dla 2 pracowników Centrum Interwencji Kryzysowej oraz Studium Socjoterapii dla pracownika świetlicy socjoterapeutycznej dla młodzieży,
6/ dofinansowano Studium Pomocy
Psychologicznej dla pracownika N ZOZ Poradni Leczenia Uzależnień i
Współuzależnienia.